Samen met de alarmcoach maakten we vooraf een goede inschatting voor een werkbaar uitgangspunt.
Sander Hoogland, HiX Coördinator Kindergeneeskunde, Rhena Neonatologie, ASZ, Dordrecht
Sinds juli 2024 is het Medisch Alarmeringssysteem (MAS) live op de Rhena Neonatologie-afdeling van het Albert Schweitzer Ziekenhuis (ASZ) in Dordrecht. Deze implementatie ondersteunt de drie ambities van het ziekenhuis: ‘De gezonde professional, de gezonde patiënt en de gezonde organisatie’. Minder onnodige alarmen van gekoppelde medische apparatuur belasten het zorgpersoneel minder met prikkels wat zorgt voor een rustiger werkomgeving.
“Het creëren van een stille high care afdeling waarbij de apparaten zelf zo min mogelijk geluid produceren met minimale prikkels voor zowel de patiënten als hun ouders”, omschrijft Sander Hoogland, HiX Coördinator Kindergeneeskunde als de ultieme situatie. Met dit project zet het ASZ een belangrijke stap richting een stillere zorgomgeving. Met Sander Hoogland blikken we terug op dit traject.
Voorbereiding op MAS
De Rhena Neonatologie-afdeling van het ASZ is tijdelijk gehuisvest op de Kinderafdeling vanwege de verbouwing van hun eigen afdeling. Dit zorgt voor dubbele aanpassing: werken in afgesloten ruimtes én omgaan met een nieuwe manier van medische alarmering. Sander: “Voorheen zaten we in dezelfde ruimte als de kinderen en dan hoor en zie je snel wat er aan de hand is. Nu moeten we erop vertrouwen dat de juiste alarmen daadwerkelijk binnenkomen.”
De terugkeer naar een gesloten unit met 15 bedden, neonatale suites en een isolatieruimte biedt de ideale gelegenheid om het Medisch Alarmeringssysteem (MAS) optimaal in te zetten. Sander: “Zoals we nu zitten, is het een mooie proeftuin voor de situatie waar we straks in terecht komen.”
Strikte monitoring is belangrijk: je moet echt blind kunnen vertrouwen op de technologie dat alles goed gaat.
De eerste stappen
“Voor de Neonatologie, waar kwetsbare pasgeborenen intensieve zorg nodig hebben, is een VOS MOS (Verpleegkundig en Medisch Oproep Systeem) essentieel om alarmen buiten de kamers op de mobiel van de zorgverleners te ontvangen. Naast dit systeem, is er een extra stap nodig voor de koppeling van medische apparaten zoals bewakingsmonitoren, infuuspompen en beademingsapparatuur.”, legt Sander uit. Itemedical zorgde hiervoor en installeerde de Medical Device Data Gateway (MDDG)-software zodat gevalideerde metingen zowel in EPD HiX als in het MOS van IQMessenger binnenkomen. Sander: “Dit is noodzakelijk om veilig te blijven werken.”
Daarna volgde een baseline meting van drie maanden waarin de MDDG data verzamelde over de alarmsituatie zoals het aantal medische alarmen per type apparaat, alarmprioriteiten en -condities en de duur van deze alarmen. De alarmcoach van itemedical analyseerde deze data om samen met het projectteam veilige alarmfiltering en vertraging in te stellen.
Inzicht in de alarmsituatie
Sander: “Op de Neonatologie liggen kwetsbare kinderen die intensieve zorg nodig hebben en hun ouders zijn daar nauw bij betrokken. Deze patiënten bewegen veel wat vaak valse alarmen veroorzaakt die ouders ook aan het bed meekrijgen. Strikte monitoring is belangrijk: je moet echt blind kunnen vertrouwen op de technologie dat alles goed gaat.” De uitdaging lag in het bepalen welke alarmen de itemedical-gateway MDDG naar de smartphones van verpleegkundigen doorstuurt. Sander: “We schakelden van een situatie waarin zorgmedewerkers alles horen en zien, naar het filteren van alarmen en bepalen van acceptabele vertraging. In sessies met de alarmcoach van itemedical namen we dit door. Dit gaf ons inzicht en vormde een mooi uitgangspunt voor de efficiënte aanpak van alarmreductie. De samenwerking rondom alarmcoaching verliep prettig.”
De eerste ervaringen
“Natuurlijk is het wennen”, vertelt Sander. “We vervangen in één keer een werkwijze van jaren en je moet gaan vertrouwen op de technologie en dat kost tijd. Toch verloopt dit redelijk soepel. Ik merk dat verpleegkundigen over het algemeen vertrouwen hebben dat ze de juiste relevante alarmen ontvangen. We hebben een team dat dit meteen aangeeft als dat niet zo is. Daarnaast vond ik het prettig dat onnodige alarmen dankzij een veilige vertraging vanzelf oplossen.”
Evaluatie toont aan dat een ingestelde vertraging voor medium prioriteitsalarmen van bewakingsmonitoren leidde tot 46% minder alarmen, en bij lage prioriteitsalarmen zelfs 74% minder. Dit gaf Sander vertrouwen in de nieuwe aanpak en zorgde voor meer draagvlak bij de verpleegkundigen om niet alle alarmen direct op hun telefoon te willen ontvangen. Collega’s reageren positief op het aantal ontvangen relevante alarmen. “Het is goed te doen, en samen met de alarmcoach maakten we vooraf een goede inschatting voor een werkbaar uitgangspunt. Natuurlijk moeten we nog verder finetunen, maar daar heb ik alle vertrouwen in,” aldus Sander.
Finetunen alarmreductie
Inzage in de alarmdata bracht enkele ‘verrassingen’ aan het licht. Sander: “Ja, we willen alles weten. Of de temperatuur te hoog of te laag is, of de couveuse open- of dichtgaat of uitvalt – alles triggert een alarm. Sommige alarmen registreer je onbewust en volg je automatisch op zoals bij het matras van een warmtebed. Alleen daarom was het al een nuttige exercitie om dit te onderzoeken.”
“Met de medische techniek kijken we verder hoe we het alarm van infuuspompen veilig uit kunnen zetten. Als de pomp in een afgesloten ruimte staat waar alleen ouders zijn, heeft het alarmgeluid dan nog nut? Maar we moeten wel 100% zeker weten dat het alarm doorkomt.” Het verminderen van prikkels op deze high care units is belangrijk, niet alleen voor het personeel en de patiënten, maar ook voor ouders. “Voor ouders die langdurig bij hun kind op de IC hebben gezeten, triggert het continu horen van alarmen mogelijk een vorm van herbeleving, zelfs als het alarm niet van hun eigen kind komt. Het onderdrukken van onnodige alarmen helpt dit te voorkomen”, vult Sander aan.
Door de toenemende zorgzwaarte, ontstaat een overload aan prikkels en daar willen we iets aan doen.
Minder prikkels, gezonder personeel
Sander: “De verbouwing is niet alleen belangrijk voor onze patiënten, maar ook voor het personeel. Door de toenemende zorgzwaarte ontstaat een overload aan prikkels, en daar willen we iets aan doen. Het past bij de visie van het ziekenhuis: een gezonde medewerker door minder prikkels, terwijl je wel in controle blijft over de patiëntenzorg. De uitdaging ligt in het finetunen welke alarmen je binnenkrijgt en hoe snel. Als je goed regelt wie primair de relevante alarmen ontvangt en wie de buddy is, voorkom je onnodige alarmen en verminder je prikkels.”
De toekomst
Wat is de ultieme situatie volgens Sander? “Dat we een stille high care afdeling creëren waarbij de medische apparaten zo min mogelijk geluid produceren met minimale prikkels voor zowel de patiënten als hun ouders. Daar heb ik hoge verwachtingen van voor de toekomstige zorg. Als we geacclimatiseerd zijn op onze nieuwe afdeling, zetten we graag de volgende stap om het geluid van bepaalde apparaten uit te zetten. In die situatie is het niet meer nodig dat alle monitoren bijvoorbeeld een alarm over de units uitstrooit.”
Over Sander Hoogland
Sander Hoogland is naast Neonatologie verpleegkundige, HiX Coördinator Kindergeneeskunde van de afdeling Neonatologie in het Albert Schweitzer Ziekenhuis in Dordrecht. Sinds 2017 begeleidt hij de digitalisering van alle zorgprocessen voor deze afdeling. Met zijn praktijkervaring en IT-expertise is Sander als inhoudelijk deskundige betrokken bij het MAS-traject. Hij denkt mee over de inrichting en verdere verfijning van alarmreductie met de focus op betere zorg voor zowel patiënten als zorgverleners.
Ontdek de kracht van minder alarmen en meer rust
We helpen je graag bij de realisatie van een rustigere en doelgerichte zorgomgeving